Wniosek Wójta Gminy Turawa do Regionalnej Izby Obrachunkowej w Opolu

                                                                                                          Turawa, 8.02.2016 r.

SG.300.1.2016

                                                                       REGIONALNA IZBA OBRACHUNKOWA

                                                                                              W  OPOLU

W N I O S E K

w sprawie udzielenia wyjaśnienia

w przedmiocie kształtowania się wieloletniej prognozy finansowej Gminy Turawa

po utracie stałego źródła dochodów gminy

Stan faktyczny sprawy

                W dniu 26.11.2015r. na sesji Rady Miasta Opola radni podjęli uchwałę Nr XVIII/320/15 w sprawie zmiany granic Miasta Opole oraz przeprowadzenia konsultacji, na podstawie której do miasta Opola ma być włączona m.in. część obszaru Sołectwa Zawada w gminie Turawa. Z załączonej do uchwały mapki wynika, że w granicach miasta znajduje się Osiedle Zawada oraz centrum handlowe „Turawa Park”, obszar szczególnie atrakcyjny gospodarczo, generujący duże dochody do budżetu gminy. Tylko podatek od nieruchomości uzyskany z centrum handlowego Turawa Park to kwota ok. 1 500 000 zł rocznie, dalsze dochody uzyskane z Osiedla Zawada stanowią dochody z tytułu wydanej koncesji na sprzedaż napojów alkoholowych oraz podatek od nieruchomości osób fizycznych. Licząc na podatek od nieruchomości z centrum handlowego, który gmina uzyskuje od 2008 roku, zaplanowano wieloletnie inwestycje w zakresie budowy sieci kanalizacyjnej.

W latach 2009-2012 Gmina Turawa oraz powołana przez gminę spółka Wodociągi i Kanalizacja Turawa realizowała zadanie inwestycyjne, przy współudziale środków UE – budowa kanalizacji na terenie gminy. W celu sfinansowania wydatków majątkowych w zakresie budowy infrastruktury komunalnej Gmina Turawa wyemitowała w latach 2009-2010 obligacje komunalne na łączną wartość 10 000 000 zł. Wykup obligacji następuje w latach 2012-2018, w tym w latach 2016-2018 po 1 500 000 zł rocznie. Gmina jest również poręczycielem pożyczki zaciągniętej przez WiK Turawa w Wojewódzkim Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Opolu na realizację w/w zadania. Wydatki z tytułu poręczenia będą jeszcze planowane w budżecie gminy w latach 2016-2019, w tym w latach 2016-2018 po 1 380 000 zł rocznie, a roku 2019 - 881 837 zł. Ponadto gmina posiada jeszcze zobowiązania długoterminowe związane z zaciągnięciem kredytów długoterminowych na zadania inwestycyjne w wys. 2 000 000 zł, termin spłaty przypada na lata 2016-2019.

Istotnym jest, że gdyby Gmina nie liczyła na realne dochody z tyt. podatku od nieruchomości nie zaciągałaby zobowiązań na realizację zadań inwestycyjnych, których przedmiotem było m.in. wykonanie kanalizacji sanitarne oraz infrastruktury turystycznej nad jeziorami.

Relacja łącznej kwoty spłaty długoterminowych zobowiązań gminy, wraz z wydatkami na jego obsługę do planowanych dochodów ogółem w latach 2016-2018 kształtuje się na poziomie górnej granicy dopuszczalnego wskaźnika obliczonego zgodnie z art.243 ufp. W przypadku zmniejszenia dochodów gminy od roku 2017 tylko o 1 500 000 zł rocznie spełnienie relacji z ar.243 ufp będzie bardzo trudne do osiągnięcia, gdyż na średnią arytmetyczną z poprzednich trzech lat wskaźnika dochodów bieżących powiększonych o dochody ze sprzedaży majątku i pomniejszonych o wydatki bieżące do dochodów budżetu, gmina może tylko mieć niewielki wpływ w zakresie budżetu 2016r., natomiast wielkość rocznej kwoty spłaty zobowiązań długoterminowych nie ulegnie zmianie. Niższe dochody gminy w następnych latach spowodują więc znaczne pogorszenie sytuacji finansowej gminy, a w konsekwencji brak możliwości uchwalenia WPF w kolejnych latach.

W załączeniu przedstawiamy cztery wersje wieloletniej prognozy finansowej sporządzone w oparciu o załącznik do Uchwały Nr XII/78/2015 Rady Gminy Turawa z dnia 17.12.2015r. w sprawie uchwalenia wieloletniej prognozy finansowej Gminy Turawa. Przyjmując, że dochody z tyt. opłat za zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych, podatek od nieruchomości osób fizycznych oraz część utraconego podatku dochodowego od osób fizycznych mogłaby zrównoważyć wyższa część wyrównawcza subwencji ogólnej, dochody gminy pomniejszono tylko o podatek od nieruchomości osób prawnych. Wydatki dotyczące Osiedla Zawada są niskie – ok. 30 000zł. rocznie (odśnieżanie, prace melioracyjne, fundusz sołecki), dlatego też w przedstawionych zestawieniach WPF nie brano ich pod uwagę.

Wersja I. Pomniejszone zostały dochody bieżące o kwotę 1 500 000 zł., wydatki bieżące o 1 000 000zł, wydatki majątkowe o 500 000 zł. Pomniejszenie wydatków bieżących wiązało by się prawdopodobnie z rezygnacją z dopłat do ceny ścieków dla mieszkańców gminy, oszczędnym oświetleniu ulic, cz też likwidacją oddziałów przedszkolnych. Pomimo takich oszczędności wskaźnik z art.243 ufp w latach 2017-2018 nie zostaje spełniony.

Wersja II. Pomniejszone zostały dochody bieżące o kwotę 1 500 000 zł., wydatki bieżące o 500 000zł, wydatki majątkowe o 1 000 000 zł. Niższe nakłady na inwestycje spowodują kolejne przesunięcie w czasie budowy hali gimnastycznej, której gmina Turawa, jako jedna z dwóch gmin na terenie województwa nie posiada oraz rezygnację z modernizacji dróg. Wskaźnik z art.243 ufp w latach 2017-2019  nie zostaje spełniony.

Wersja III. Zakładając, iż w roku 2017 Rada Gminy uchwali znacznie wyższe stawki podatkowe, dochody bieżące począwszy od 2017 roku pomniejszone zostały o 1 000 000zł., wydatki bieżące o 500 000 zł, wydatki majątkowe o 500 000zł.   Wskaźnik z art.243 ufp w latach 2017-2018  nie zostaje jednak spełniony.

Wersja IV. Wersja ta przedstawia najbardziej dotkliwe sankcje dla mieszkańców gminy. Podobnie, jak w wersji III w roku 2017 Rada Gminy uchwali znacznie wyższe stawki podatkowe, dochody bieżące począwszy od 2017 roku pomniejszone zostały o 1 000 000zł., o kwotę powyższą zostają pomniejszone tylko wydatki bieżące. Pomimo tak drastycznego obniżenia stopy życiowej mieszkańców gminy, wskaźnik z art.243 ufp w latach 2017-2018  nie zostaje spełniony.

Skutkiem utraty stałego źródła dochodów będzie brak możliwości uchwalenia przez organ stanowiący budżetu gminy w latach 2017 i 2018. Zgodnie z treścią art.240a ust.1 ufp w razie braku możliwości uchwalenia wieloletniej prognozy finansowej lub budżetu jst, zgodnie z zasadami określonymi w art.242-244 ufp oraz zagrożenia realizacji zadań publicznych, kolegium regionalnej izby obrachunkowej wzywa jednostkę samorządu terytorialnego do opracowania i uchwalenia programu naprawczego. Wdrożenie programu będzie wiązało się z obniżeniem stopy życiowej mieszkańców gminy, a także z koniecznością  przeznaczania mniejszych środków na ochronę jezior, co przyniesie negatywne skutki w zakresie zakwitów szczególnie Jeziora Dużego.

Z wypowiedzi ekonomistów wynika, że włączenie dodatkowych terenów do miasta Opola nie osłabi finansów gminy (wypowiedź dr Witolda Potwory: „liczbowo gmina Prószków, czy Zawada niewiele stracą, powierzchniowo również. W przypadku Zawady oczywiście jest naprawdę duży podatek gruntowy, ale większe dochody do budżetu Opola mogą oznaczać na przykład możliwość zwiększenia terenów inwestycyjnych, a tych zaczyna w stolicy regionu brakować”).

Mając na uwadze powyższe, uzasadnionym staje się skierować niniejszy wniosek do Regionalnej Izby Obrachunkowej w Opolu.

W załączeniu: cztery wersje WPF na lata 2016-2025 oraz stanowisko Wójta Gminy Turawa w przedmiotowej sprawie.

Stanowisko Wójta Gminy Turawa

Skutkiem utraty stałego źródła dochodów (ok. 25% wartości podatku od nieruchomości) będzie brak możliwości uchwalenia WPF oraz budżetu gminy w latach 2017 i 2018, czego skutkiem będzie konieczność wdrożenia programu naprawczego. Opracowanie programu naprawczego będzie wiązało się z dalszym ograniczeniem wydatków, co spowoduje zahamowanie rozwoju gminy, rezygnację z inwestycji, zakaz tworzenia funduszu sołeckiego, który jest dużym bodźcem wzrostu aktywności społeczności wiejskiej. Gmina sporządziła dwa plany zagospodarowania przestrzennego terenów inwestycyjnych, starała się o pozyskanie inwestora. Dochody z tego tytułu przeznaczono na spłatę zobowiązań związanych z wykonaniem kanalizacji w miejscowościach i na obrzeżach jezior turawskich. Z prężnie działającej gminy o charakterze turystycznym Gmina Turawa stanie się bankrutem, a to bankructwo spowodowane będzie nieuprawnionymi zakusami terytorialnymi i finansowymi Miasta Opole. Stan faktyczny będzie taki, że Miasto Opole „skonsumuje” wieloletnią pracę organu stanowiącego i wykonawczego Gminy Turawa, w której nastąpi nieuzasadnione zubożenie mieszkańców i brak perspektyw na przyszłość.

                                                                                                                         Wójt Gminy Turawa

                                                                                                                         Waldemar Kampa